ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ HERING: ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΝΕΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ
Δημοσθένης Παπαμεθοδίου, Ιατρός Νευρολόγος, MScστην Κλασική Ομοιοπαθητική
Η ομοιοπαθητική ιατρική είναι ένα ολοκληρωμένο και ολιστικό θεραπευτικό σύστημα που βασίζεται σε νόμους. Οι νόμοι και οι αρχές της θεμελιώθηκαν από τον Hahnemannπριν από δύο αιώνες.
Ως τρίτος νόμος θεωρείται η επανεμφάνιση παλαιοτέρων συμπτωμάτων ή Νόμος του HeringΟι ασθένειες έχουν την τάση να εκδηλώνουν χαρακτηριστικούς τρόπους προόδου και μετεξέλιξής τους σε άλλες.
Η επιτυχής ομοιοπαθητική θεραπεία μιας ασθένειας συχνά προαναγγέλλεται από την επανεμφάνιση συμπτωμάτων από το ατομικό ιστορικό του ασθενή. Στην κλινική πράξη, η πορεία της διαταραχής προς μια βαθύτερη πάθηση αναστρέφεται: με τη λήψη του σωστού ομοιοπαθητικού φαρμάκου, τα πιο πρόσφατα συμπτώματα υποχωρούν αποκαλύπτοντας στρώματα παθολογίας που είχαν καταπιεστεί στο παρελθόν. Τα επανεμφανιζόμενα αυτά συμπτώματα μπορούν πλέον είτε να θεραπευτούν με συνέχιση της ομοιοπαθητικής αγωγής είτε, όπως συμβαίνει σε πολλές περιπτώσεις, να αυτοϊαθούν με σταδιακή μείωση της έντασής τους μέχρι της εξαφάνισής τους.
Τα καταπιεσμένα συμπτώματα που επανέρχονται κατά τη διάρκεια της ομοιοπαθητικής θεραπευτικής διαδικασίας έχουν την τάση να προκύπτουν με μία συγκεκριμένη ακολουθία. Η ακολουθία αυτή έχει καθιερωθεί στο χώρο της ομοιοπαθητικής ως Νόμος Κατεύθυνσης της Θεραπείας. Παρότι δεν έχει την οικουμενικότητα ενός νόμου όπως ο Νόμος των Ομοίων, μπορεί να θεωρηθεί ως κατευθυντήρια γραμμή ή προγνωστικός δείκτης για να αναγνωριστεί μία θετική ακολουθία βελτίωσης της υγείας προόδου και σε αντίθετη πορεία με το μοτίβο προόδου της παθολογίας.
Ο Νόμος της Θεραπείας διακηρύσσει ότι η πραγματική θεραπεία έχει κατεύθυνση:
- από το κέντρο προς την περιφέρεια,
- από πάνω προς τα κάτω,
- από τα περισσότερο προς τα λιγότερο ζωτικά όργανα και
- με αντίστροφη σειρά εμφάνισης των συμπτωμάτων από εκείνη με την οποία εμφανίστηκαν κατά την εξέλιξη της ασθένειας.
Σύμφωνα με το νόμο, τα πιο εσωτερικά (και πιο σημαντικά) όργανα θεραπεύονται πρώτα, ενώ το δέρμα ως εξωτερικό και μικρότερης σημασίας για την οικονομία του οργανισμού βελτιώνεται τελευταίο. Μία άλλη κατεύθυνση της θεραπείας συνίσταται στην τάση των συμπτωμάτων να επανεμφανίζονται και να θεραπεύονται από το κεφάλι και τον κορμό προς τα άκρα. Τέλος, τα συμπτώματα έχουν την τάση να θεραπεύονται με την αντίστροφη σειρά από αυτή που εμφανίστηκαν. Βεβαίως, η ακολουθία αυτή από πάνω προς τα κάτω, από μέσα προς τα έξω και από το τελευταίο σύμπτωμα προς το αρχικό δεν παρατηρείται πάντοτε ή/και επακριβώς. Η υποκείμενη ιδέα έγκειται στην τάση των συμπτωμάτων να υποχωρούν έτσι ώστε τα πιο απειλητικά από αυτά να είναι και τα πρώτα που θεραπεύονται. Εφόσον η πρόοδος της ασθένειας ακολουθεί το λιγότερο επιζήμιο μονοπάτι, αλλά με σταδιακά αυξανόμενης βαρύτητας εκδηλώσεις και συμπτώματα, η τάση του οργανισμού να θεραπεύει πρώτα τα πιο σημαντικά του τμήματα μπορεί να προσληφθεί ως αντιστροφή της πορείας εκφύλισης.
Στην ανακοίνωση παρουσιάζονται τα ιστορικά στοιχεία που σχετίζονται με τη διατύπωση του νόμου της κατεύθυνσης της θεραπείας, από τον Ιπποκράτη στον Hahnemann, από τον Hering στον Kent και από τους μεγαλύτερους ομοιοπαθητικούς δασκάλους των αρχών του περασμένου αιώνα έως τους πιο σύγχρονους, με ιδιαίτερη αναφορά στον Saine και τον καθ. Βυθούλκα. Η διαπίστωση ύπαρξης του φαινομένου της επανεμφάνισης παλαιών συμπτωμάτων δεν περιορίζεται μόνο στην ομοιοπαθητική, αλλά υπάρχουν και αναφορές από άλλα θεραπευτικά συστήματα, όπως ο βελονισμός, η ayurveda, η φυσικοπαθητική και η χειροπρακτική.
Χωρίς την κρίσιμη γνώση της τρισδιάστατης θεώρησης του ανθρώπινου οργανισμού από την ομοιοπαθητική επιστήμη και μόνο με την επαγωγική μέθοδο στην οποία στηρίζεται η σύγχρονη ιατρική έρευνα και πρακτική είναι αδύνατη η επιβεβαίωση ύπαρξης του φαινομένου της κατεύθυνσης της θεραπείας. Η θεωρία των επιπέδων της υγείας που διατυπώθηκε και σχηματοποιήθηκε από τον Γ. Βυθούλκα συνεισφέρει στην απαρτίωση της ομοιοπαθητικής θεωρίας και μπορεί να αποτελέσει το εργαλείο διαφώτισης του φαινομένου και να βοηθήσει στην πρόγνωση της κατάστασης του ασθενή με την αναμενόμενη ή μη παρατήρηση επανεμφανίσεως παλαιοτέρων συμπτωμάτων.
Στην ανακοίνωση, γίνεται μία προσπάθεια καταγραφής των περιορισμών του νόμου του Hering, παρουσιάζονται συνθήκες που εμποδίζουν την εμφάνιση του φαινομένου ή αποτελούν εξαιρέσεις του και συσχετίζεται το φαινόμενο με την παθολογική φυσιολογία και τη νοσολογία. Τις τελευταίες δεκαετίες, η ιατρική έρευνα άρχισε να εντοπίζει κάποια πρότυπα εξέλιξης κάποιων ασθενειών και ομάδων νοσημάτων και να μελετώνται εκτενέστερα σε σχέση με το ατομικό ιστορικό του ασθενή. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ατοπία όπου εμφανίζονται αρκετές ενδείξεις ισχύος του νόμου του Hering μέσα από μελέτες της συμβατικής ιατρικής.
Τέλος, διατυπώνεται μια πρώτη απόπειρα συστημικής ερμηνείας του φαινομένου της επανεμφάνισης παλαιών συμπτωμάτων μετά από την ενδεικνυόμενη ομοιοπαθητική θεραπευτική αγωγή. Η ολιστικότητα της ομοιοπαθητικής φαίνεται να βρίσκει τα θεωρητικά εργαλεία, που θα της επιτρέψουν να συνδιαλλαγεί με την εγγενή διεπιστημονικότητα της μελέτης των έμβιων συστημάτων. Η συμβατική ιατρική αδυνατεί να ερμηνεύσει το φαινόμενο της επανεμφάνισης των συμπτωμάτων από το ατομικό ιστορικό του ασθενή και τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες ολιστικής αντιμετώπισης της ασθένειας μέσω της συνδυαστικής-ολοκληρωμένης ιατρικής και ολιστικής θεώρησης του οργανισμού μέσω της ψυχονευροανοσολογίας.
Στόχος της εργασίας είναι να συνεισφέρει στο έναυσμα για περαιτέρω διερεύνηση του φαινομένου μέσω της βασικής και κλινικής ιατρικής έρευνας και της χρήσης της γνώσης των αρχών και εννοιών των επιστημών μελέτης των συστημάτων.