Κλασική Ομοιοπαθητική και πολυφαρμακία
«Σε μία δεδομένη στιγμή, μόνο μία (ομοιοπαθητική) φαρμακευτική ουσία πρέπει να χορηγείται στον ασθενή.» S. Hahnemann, Όργανον της Θεραπευτικής Τέχνης, (#272)
Το τελευταίο διάστημα ανακινήθηκε το θέμα της πολυφαρμακίας, με την κυκλοφορία νέων θαυματουργών «ομοιοπαθητικών» σκευα-σμάτων, και έχουμε την υποχρέωση να διαλύσουμε τη σύγχυση που προκαλείται.
Η σημαντικότερη ιδέα που εισήγαγε ο Hahnemann στην Ιατρική ήταν η εξατομίκευση. Υποστήριξε ότι δεν υπάρχουν ασθένειες αλλά μόνον ασθενείς και, επομένως, η θεραπευτική αγωγή θα πρέπει να αποσκοπεί στην ίαση του ασθενή παρά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου. Η παροχή της φαρμακευτικής ουσίας σε κάθε περίπτωση πρέπει να καθορίζεται από την ομοιότητα της παθογένειας της ουσίας αυτής και να ανταποκρίνεται στην εξατομικευμένη, ειδική, ιδιόμορφη συμπτωματολογία του ασθενούς.
Αν το φάρμακο δεν είναι το ακριβές (δηλαδή το όμοιο), ο άρρωστοςδεν θεραπεύεται, αλλά απλώς ανακουφίζεται προσωρινά. Διατυπωμένο με άλλον τρόπο, υποστήριξε ότι είναι αδιανόητο να χορηγούμεδιαφορετικά φάρμακα για διαφορετικά συμπτώματα ή νοσολογικές οντότητες στο ίδιο άτομο, την ίδια στιγμή.
Αντίθετα με τις βασικές αρχές της Ομοιοπαθητικής, ο πάστορας Felke, ιδρυτής της πολυφαρμακίας, διατύπωσε το αξίωμα ότι η θεραπεία θα επέλθει γρηγορότερα αν οι σύμπλοκες παθήσεις «complexdiseases» αντιμετωπίζονται με σύμπλοκα φάρμακα «complexremedy». Αρκετοί είναι εκείνοι που διαχωρίζουν την Ομοιοπαθητική σε Κλασική και Μοντέρνα. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι για να δονηθεί ένας οργανισμός χρειάζεται να βρεθεί ένα φάρμακο που είναι πολύ «φιλι-κό» σε αυτό το συγκεκριμένο άρρωστο. Αυτό το φάρμακο θα λέγαμε ότι είναι το πολύ προσωπικό του φάρμακο και αν δεν βρεθεί, ο οργανισμός δεν δονείται, δεν κινείται προς τη θεραπευτική κατεύθυνση. Υπάρχει ένα μόνο φάρμακο που μπορεί να θεραπεύσει τον άρρωστο και δεν μπορεί να αντικατασταθεί με άλλα παρόμοια. Η διαδικασία ανεύρεσης του ενός και ομοίου φαρμάκου είναι πολύ δύσκολη και χρονοβόρα. Απαιτεί μεγάλη εξειδίκευση εκ μέρους του γιατρού και πολύ χρόνο κατά τη λήψη του ιστορικού για να πάρει όλες τις πληροφορίες που χρειάζεται και κατόπιν να τις αξιολογήσει σωστά και να τις συνθέσει έτσι ώστε να μπορέσει να βρει το κατάλληλο φάρμακο. Εξαιτίας αυτών των δυσκολιών, το πραγματικά ενδεικνυόμενο φάρμακο δύσκολα ανακαλύπτεται και είναι ευκολότερο και ταχύτερο να δίδονται δέκα, δεκαπέντε ή ακόμη και εκατόν είκοσι φάρμακα μαζί ή περισσότερα (!), μετά από μια επιπόλαιη και σύντομη λήψη ιστορικού που δεν χρειάζεται να γίνει καν από γιατρό, με την ελπίδα ότι το σωστό φάρμακο θα είναι ανάμεσα στα δεκαπέντε, τα είκοσι ή και περισσότερα. Πέραν της αλλοπαθητικής μεθόδου συνταγογράφησης (αφού η ενδεικνυόμενη αγωγή είναι καθαρά συμπτωματική και όχι ολιστική), τα σκευάσματα δεν έχουν περάσει τη διαδικασία των παθογενετικών δοκιμών (provings) και είναι άγνωστη η δράση τους. Εκτός όλων αυτών, το κόστος της αγωγής είναι πολλές φορές μεγαλύτερο έναντι της Κλασικής Ομοιοπαθητικής, τόσο λόγω της τιμής των σκευασμάτων όσο και λόγω των συχνών και επαναλαμβανόμενων δόσεων που απαιτούν. Αυτή είναι η λεγόμενη «πολυφαρμακία», σε αντίθεση με τη μονοφαρμακία που είναι και η σωστή εφαρμογή της Ομοιοπαθητικής. Τέτοιες παραλλαγές που στόχο έχουν να απλοποιούν τις δυσκολίες (αλλά και να αυξάνουν το κόστος), ανεφύησαν πολλές φορές κατά καιρούς αλλά έδωσαν πενιχρά αποτελέσματα. Υπάρχουν διάφορες μορφές ομοιοπαθητικής πολυφαρμακίας, οι οποίες παρουσιάζονται με διάφορα ονόματα. Για παράδειγμα, σε αυτές συγκαταλέγονται η ομοτοξικολογία, η «σύνθετη» ομοιοπαθητική, ή ομοιοπαθητική «συντονισμού», κλπ.
Η συνηθέστερη μορφή ομοιοπαθητικής πολυφαρμακίας αφορά τη χορήγηση συνδυασμών ομοιοπαθητικών φαρμάκων, δηλαδή σκευασμάτων που περιέχουν πολλά (συνήθως 5-30) ομοιοπαθητικά φάρμακα
μαζί, τα complexes ή compose. Αυτά τα πολυσκευάσματα κυκλοφορούν στα φαρμακεία και προωθούνται για τη «θεραπεία» διαφόρων συμπτωμάτων, όπως πονοκεφάλων, υπέρτασης, ρινίτιδας, ναυτίας, αϋπνίας, άγχους κ.λπ. Συνήθως πρόκειται για συνδυασμούς φαρμάκων σε χαμηλές δυναμοποιήσεις (“x” ή “d”), αλλά κυκλοφορούν και σκευάσματα σε υψηλότερες δυναμοποιήσεις (“k”, “CH”, ακόμα και “Μ”). Η πολυφαρμακία, όπως και αν ονομαστεί ή δικαιολογηθεί (για παράδειγμα, ως «αποτοξίνωση»), δεν ωφελεί μακροπρόθεσμα τον ασθενή. Τα όποια θεραπευτικά αποτελέσματα της πολυφαρμακίας με υψηλές ή χαμηλές δυναμοποιήσεις είναι επιπόλαια και επιφανειακά. Στην πραγματικότητα, η πολυφαρμακία αποτελεί άναρχη και χαοτική πρακτική, και προκαλεί την τροποποίηση των συμπτωμάτων του ασθενούς, καθιστώντας δυσχερέστερη (ή ακόμα και αδύνατη) τη μετέπειτα εύρεση του κατάλληλου ομοιοπαθητικού φαρμάκου, το οποίο θα θεραπεύσει πραγματικά την περίπτωση. Πηγές
- Hahnemann SC. Organon of Healing Art. Trans. by J Kunzli. Los Angeles: J.P. Tarcher, 1982
- The basic principles of Homeopathy by G.Vithoulkas (encyclopedia Papyrus-Larousse-
- Britannica), http://vithoulkas.com/
- http://en.wikipedia.org/
- Ομοιοπαθητική: «Κλασική» και άλλες μορφές, Α. Βάθης, HomeoNews, τεύχος 8
- http://www.homeopathy.gr/homeopathy/classical-homeopathy.html